Toraks BT göğüs bölgesinin bilgisayarlı tomografi yöntemi ile görüntülenmesidir. Göğüs bölgesinde bulunan organlardaki anormal durumların tanısı ve takibi için kullanılır. Hasta cihazın sedyesinde bir süre hareketsiz uzanır ve cihaz alınan görüntüleri bilgisayara aktarır.
Hekimler özellikle göğüs hastalıklarında bu teste çok sık başvurmaktadır. Bu testle alakalı dikkat edilmesi gereken şeyleri yazımızda bulabilirsiniz. Çok sık istenen bu testin hasta için bir zararı var mıdır? Hamilelerin hangi durumlarda çektirmesi gerektiğinden ve bu testin diğer zararlarından bahsedeceğiz. Önce bu testin ne olduğunu anlatarak başlayalım.
Toraks BT Nedir?
Toraks BT göğüs bölgesinin x ışınları aracılığı ile görüntülenmesine verilen addır. Toraks, boyun ve diyafram arasında kalan akciğerler ve kalp gibi organların bulunduğu vücut bölümünün Latince karşılığıdır. BT ise bilgisayarlı tomografi teriminin kısaltmasıdır. Bilgisayarlı tomografide, X ışınlarıyla birçok kesitte ve birçok düzlemde alınan iki boyutlu görüntülerin birleştirilmesiyle üç boyutlu ve oldukça detaylı bir görüntü oluşturulur.
Bu görüntüleme testi ile hekim, toraks bölgesinde bulunan akciğerler, kalp, yemek borusu ve lenf bezleri hakkında detaylı bir izlenime sahip olabilir. Organlarda gerçekleşen pek çok olağan dışı durum bilgisayarlı tomografi ile tespit edilebilmektedir.
Toraks BT Neden Çekilir?
Göğüs bölgesinde bulunan organlarla ilgili durumlarda hekiminiz eğer hastalık öyküsü ve fizik muayene ile tanı için yeterli bilgiye erişemiyor ya da bu yöntemlerle emin olamayacağı durumlardan şüphe duyuyorsa toraks BT çekilir. Hastalığın ya da anormalliğin tespitinin yanı sıra halihazırda bilinen ve tedavisine devam edilen hastalıkların seyrinin takibi için de belirli aralıklarla çekilebilir. Hekimin bu testi talep edebileceği başlıca durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Göğüs boşluğunda bulunan organlardaki kitlelerin tespiti için
- KOAH hastalarının teşhis ve takibi için
- Göğse alınan darbelerin yaptığı hasarı değerlendirmek için
- Aort ve büyük damarlardaki anormalliklerin tespiti için
- Akciğerle ilgili nefes darlığı, kronik öksürük gibi bulguların araştırılması için
- Covid-19 gibi alt solunum yollarını etkileyebilen rahatsızlıkların takibi için
Toraks BT Nasıl Çekilir?
Çekilecek olan tomografinin niteliği, kontrastlı/ kontrastsız olması durumu hastanın durumuna göre hekimler tarafından kararlaştırılır. Gerekli ön hazırlık yapıldıktan sonra hasta masaya uzanır. Bazı cihazlarda, masa cihazın iç kısmına doğru hareket ederek bazı cihazlarda ise masa sabittir ve cihaz hareket ederek toraks BT çeker.
Cihaz x ışınlarıyla pek çok kesitte hastanın göğüs bölgesinin görüntülerini çeker ve bunları bilgisayara aktarır. Çekim sırasında en önemli noktalardan biri hastanın mümkün olduğunca hareketsiz durmasıdır. Akciğer odaklı tomografi çekilen bazı durumlarda hastanın belirli bir süre nefesini tutması istenebilmektedir. Daha sonra bilgisayara aktarılan kesitler birleştirilerek 3 boyutlu bir görüntü elde edilir ve bu görüntü bir radyoloji uzmanı tarafından incelenir.
Kontrastlı Tomografi Nedir, Nasıl Yapılır?
İlaçlı tomografi olarak da adlandırılan kontrastlı tomografide çekim öncesinde hastaya kontrast madde verilir. Bu madde hastaya damar yolu açılarak ya da ağızdan verilebilir. Kontrast madde verildikten sonra aynı cihazla ve aynı şekilde çekim yapılır.
Bilgisayarlı tomografi öncesi verilen bu kontrast madde X ışınları karşısında daha parlak görüntüler oluşturur ve bu da daha net ve daha detaylı görüntüler oluşmasına olanak sağlar. Kan damarları ve benzeri bazı yapıların daha detaylı incelenmek istendiği durumlarda kontrastlı BT kullanılabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Toraks BT çekimi öncesinde yapılması ya da dikkat edilmesi gereken çok fazla durum yoktur. Bazı çekimlerden önce sizden açlık durumu istenebilir, böyle bir durumu öncesinde size hekiminiz söyleyecektir. Çekim yapılırken üzerinizde herhangi bir metal takı ya da aksesuarın bulunmaması gerekir. Bazı durumlarda sizden kıyafetlerinizi çıkarmanız ve hastane önlüğü giymeniz istenebilir.
Toraks BT’nin Zararları Nelerdir?
Bilgisayarlı tomografi çekimindeki zararlardan biri kişilerin iyonize radyasyona maruz kalmasıdır. Bu durum da beraberinde bazı riskler getirmektedir. Günlük hayatımızda da etrafımızdaki pek çok şeyden kaynaklanan radyasyona maruz kalırız. Ancak bilgisayarlı tomografideki değer günlük hayattakinden biraz daha fazladır, yine de bilgisayarlı tomografideki bu risk çok yüksek değildir. Hekimler çekilecek olan tomografinin niteliklerini belirlerken hastanın radyasyon maruziyetini minimumda tutmak için çaba harcarlar.
Radyasyondan kaynaklanan risklerin yanı sıra kontrast madde verilerek yapılan çekimlerde hasta kontrast maddeye karşı alerjik reaksiyon verebilir. Diğer bir zararı da budur. Ancak bu oldukça nadir karşılaşılan bir durumdur.
Bu testin kullanıldığı durumlardan biri Kunduracı Göğsü rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlıkta hastanın göğsünde çöküklük bulunmaktadır. Buradan o yazımıza geçebilirsiniz.
Toraks BT Ne İçin Çekilir?
Toraks BT akciğer, kalp gibi göğüs bölgesinde bulunan organlarla ilgili pek çok durumda tarama, teşhis ve takip için çekilebilir.
Toraks BT İlaçlı Mıdır?
Toraks BT ilaçlı ve ilaçsız olarak çekilebilmektedir. Sizin durumunuz için hangisinin daha sağlıklı olacağına hekiminiz karar verecektir.
Toraks BT Ne Kadar Sürer?
Bu süre çekilen tomografinin çeşidine ve detaylılığına bağlıdır. Toraks BT’nin süresi genellikle 15-20 dakikadan kısa sürmektedir. Ancak bazı durumlarda bu süre artabilir.
Toraks BT Yorumlaması Nasıldır?
Toraks BT yorumlaması diğer radyolojik görüntülemelerin olduğu gibi radyoloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. Çekilen görüntü sisteme düşse de hastaya ve hastaneye göre değişebilmekle birlikte rapor 2-3 günde yazılmaktadır.
Kaynak: www.mayoclinic.org
