D Dimer Yüksekliği Ne Anlama Gelir?-Hangi Hastalıklarda Olur

D Dimer vücutta pıhtılaşma durumlarını gösteren bir proteindir. Kanda hızlı bir şekilde yükselmesi hastalık teşhis testlerinde kullanılmasını sağlamaktadır. Pıhtılaşma durumlarının arttığı birçok hastalıkta D dimer yüksekliği görülmektedir.

Peki D dimerin yükseldiği tüm durumlar hastalığa mı işaret eder? D dimer hangi belirtileri gösterir? D dimer normal değerleri kaç olmalıdır? D dimer yüksekliği nasıl tedavi edilir? D dimerle alakalı merak edilebilecek pek çok bilgi yazımızda yer almaktadır.

D Dimer Nedir ?

D dimer kan pıhtılaştığında ortaya çıkan bir protein parçasıdır. Vücudumuzun herhangi bir yerinde bir pıhtılaşma durumu olduğunu gösterir. Ancak bazı istisna durumlarda vardır. Sağlıklı kişilerde de D dimer yüksekliği gözlenebilmektedir.

D Dimer Nasıl Oluşur ?

Yaralandığımız zaman damar bütünlüğü bozulması sonucu kan kaybı yaşayabiliriz. Bu kan kaybını önlemek için kanımız pıhtı oluşturarak tıkaç oluşturur. Yaralanan yerin onarımı için yeterli süre geçtikten sonra ise bu pıhtının eriyerek kaybolması gerekir. Bu süreç sonucunda D dimer oluşur.

D Dimer Yüksekliği — Pıhtı Oluşumu sonrasında D Dimer yükselir.

Bazı hastalık durumlarında ise normalden fazla oluşmaktadır. Bunun sebebi bu yaralanma durumları olmadan kanın damar içinde pıhtılaşması sayılabilir. Bunun gibi bir pıhtılaşma bozukluğu yaşıyorsanız bunun göstergesi olarak vücudunuzda D dimer seviyeleri yükselebilir.

D Dimer Nasıl Ölçülür?

D dimer kan örneği alınarak ölçülen basit bir testtir. Açlık/tokluk gibi ön hazırlık gerektirmez. Sağlıklı kişilerin kanında 0-500 ng/ml değerleri arasında bulunması normaldir. Yani hiç bulunmaması da normaldir. Yaşla beraber bu referans değeri de bir miktar artabilir. Test ortalama 2 saat sürede sonuçlanır.

Testin pozitif olması yani D dimer düzeyinizin yüksek çıkması her zaman bir hasta olduğunuz anlamına gelmez. Buna karşın testin normal çıkması yani negatif çıkması ise pıhtılaşma ile alakalı bir rahatsızlığınızın olmadığı anlamına gelmektedir. Bununla birlikte pıhtılaşma durumunun nerede olduğunu göstermez. Doktorunuz gerek görmüş ise ek testler isteyebilir.

D Dimer Testi Kimlere Yapılır ?

Vücudunun herhangi bir yerinde bir damarın tıkanmış olabileceği düşünülen hastalara yapılır. Bu damar tıkanıklığı durumları çoğunlukla bir anda gelişen ciddi olaylardır. Bu sebeple acil servislerde sıkça kullanılır. Hastalıkların teşhisinin yanı sıra tedavinin takip edilmesinde de kullanılmaktadır.

D Dimer Yüksekliği Belirtileri ?

D dimer yüksekliği altta yatan bir damar tıkanıklığının göstergesi olabilir. Bu sebeple vücutta tıkanan damarın nerde olduğuna göre belirtiler verebilmektedir. Aşağıda D dimer yüksekliği olası belirtileri sıralanmıştır:

Alt bacaklardan birinde ani gelişen şiddetli ağrı, şişlik
Nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürük
Kanamanın durmaması ve deride kahverengi/kırmızı renkte küçük, yaygın renk değişiklikleri
Tek taraflı yada çift taraflı kolların ve ayakların his kaybı, konuşma veya görme kaybı…

D Dimer Yüksekliği Hangi Hastalıklarda Olur?

Damar tıkanıklığının sebep olduğu hastalıklarda D dimer yükselmektedir. Bunun yanında pıhtılaşma mekanizmasının bozulduğu DİK gibi hastalıklarda yükselir. İşte D dimer yüksekliği görülen hastalıklar:

1.Derin Ven Trombozu(DVT): Toplar damarların pıhtı ile tıkanması sonucu oluşur. Vücudun çok çeşitli yerlerinde oluşabilse de özellikle bacaklarda oluşmaktadır. Ciddi ve acil bir durumdur. Aşağıdaki belirtiler DVT’yi işaret ediyor olabilir:

Bir bacağın diğerinden daha büyük olması
Bacakta şiddetli ağrı
Kırmızı-mor gibi renk değişikliği

2.Pulmoner Emboli: Akciğer atar damarlarından birinin pıhtı ile tıkanması sonucu oluşur. ACil müdahale gerektiren ciddi bir durumdur. Genellikle bacak toplar damarındaki pıhtının, temizlenmek üzere kalp üzerinden akciğere gelen kanla beraber hareket etmesi ile meydana gelir. Çeşitli belirtiler ortaya çıkar:

Ani gelişen nefes darlığı
Sırt/göğüs Ağrısı
Öksürük(kanlı/balgamlı olabilir)
Nefes alıp vermenin ve nabzın hızlanması

3.Yaygın Damar İçi Pıhtılaşma(DIK): Pıhtılaşma mekanizması bozulmuştur. Vücutta damar içinde bir hasar olmadan pıhtılaşma durumudur. Teşhis konulduktan sonra tedavi işe yarayıp yaramadığını takip etmek için de D dimer test ile kontrol edilir. Bunlar:

Purpura-Peteşi adı verilen derideki küçük yaygın kırmızı-mor renk değişiklikleri
Sık basit kanamalar; diş eti kanaması, burun kanaması
Çok çeşitli başka belirtiler görülebilir.

4.Felç(İnme): Beyin damarları pıhtı ile tıkanması sonucu gelişebilir. Tıkanan damara bağlı olarak görülen belirti de değişmektedir. Eğer felç yeni bir pıhtı sebebiyle oluştu ise kandaki D dimer miktarını artıracaktır.

Tıkanan damara bağlı olmak üzere vücudun bir tarafındaki kollarda, bacaklarda ve/veya yüzde gelişen his kaybı
Bilinç bulanıklığı
Görme kaybı
Baş dönmesi-Baş ağrısı

Pıhtılaşma Olmadan D Dimer Yüksekliği Sebepleri ?

Bazı hastalık olmayan durumlarda da pıhtılaşma olmadan yükselebilmektedir. Bu durumlardan bazıları şunlardır :

Hamilelik
Travma yani fiziksel bir etkiye bağlı vücut yaralanmaları
Ameliyat geçirmek
Enfeksiyon
Yaşlılık
Romatizmal Hastalıklar

D Dimer Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir ?

D dimer yüksekliği tek başına bir hastalık ifade etmediği için ona özel bir tedavisi yoktur. Eğer doktorunuz D dimer yüksekliğinin altında bir hastalıktan şüpheleniyorsa ona yönelik ek testler isteyebilir. D dimer genellikle acil hastalıklarda yüksektir. Bu sebeple tedavisi için hekiminizin uyarılarına uyunuz. Hekiminiz isteyebileceği ek testler şunlardır:

Doppler US: DVT ye yönelik damarları görüntülemek amacıyla yapılır.
Bilgisayarlı Tomografi(BT): X ray ışınları kullanılarak hastalık teşhisi konmaya çalışılır.
Akciğer Sintigrafisi: Akciğerlerde kanlanma ve havalanma dengesine bakılarak PE varlığı saptanmaya çalışılır.

Eğer D Dimer yüksekliği bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa hekiminiz tedaviye gerek duymayabilir.

Pıhtılaşma İçin Riski Artıran Durumlar Nelerdir ?

Uzun süre yolculuk yapmak, 2 saatten uzun süre hareketsiz oturmak
Doğum kontrol hapları kullanmak- Hormon Tedavisi
Hamilelik
Ailede genetik pıhtılaşmaya yatkınlık oluşturan mutasyonlar olması
Büyük ameliyatlar
Obezite
Sigara Kullanımı
Covid 19 hastalığı geçirmek

Parmak Ezilmesi Nasıl Anlaşılır? yazımız ilginizi çekeceğini düşünüyoruz.

D Dimer Normal Değerleri Kaç Olmalıdır ?

Normal değerleri 0-500ng/ml dir. Yaşla birlikte bu değerin artması normaldir.