Diş eti çekilmesi çoğumuzu rahatsız eden bir sorundur. Sebebi ise önlenebilecek ve dikkat edilince geri iyileşmesi sağlanabilecek bir durum olan yanlış veya hiç yapılmayan temizlikten kaynaklanır. Diş ve diş etimizin birleştiği noktada diş eti cepleri bulunur. Bu ceplere dolan bakteriler plakları ve diş taşını oluşturarak diş etinin çekilmesine ve hatta kemiğin erimesine sebep olur. Diş eti çekilmesinin nasıl olduğuna, tedavisine ve oluşumunu önlemek için yapılması gerekenlere yazımızda yer verilmiştir.
Diş Eti Çekilmesi Nedir?
Diş eti çekilmesi bir diş eti (periodontal) rahatsızlıktır. Diş etimizin yabancı uyaranlara karşı kendini geri çekmesidir. Diş-diş eti birleşmesi noktasında periodontal cepler bulunur. Doğru temizlik sağlanmadığı sürece bu ceplere dolan bakteriler birikir, beyaz ve yumuşak yapılı plakları oluşturur. Bu plaklar mineraller ile sertleşerek taşları oluşturur.
Sağlıklı ceplerin derinliği maksimum 2-3 mm olmalıdır. Fakat 3-4 mm ve üzeri cepler bir periodontal hastalık olduğuna işaret eder. Cepler ne kadar derin olursa plakları temizlemek o kadar zorlaşır. Taşlar ceplerde oluştukça diş eti tepki olarak geri çekilir. Taşlar büyüdükçe ve derinleştikçe, diş etini o kadar iter ve bu şekilde çekilme gerçekleşmiş olur.
Plaklar ve taşlar ceplerde derinleştikçe ve diş etinin çekilmesine sebep oldukça kemiğin de fizyolojik yanıt olarak kendini çekmesi gerçekleşir. Kemik kaybının yaşanması dişlerin hareketliliğini arttırır hatta diş kaybına davetiye çıkarır. Bu durumun yaşanmaması için diş eti çekilmeleri bir uyarı olarak görülmelidir.
Diş eti çekilmeniz olduğunu fark ettiyseniz periodontal hastalığınızın ilerlememesi için hekinize başvurunuz.
Diş Eti Çekilmesi Neden Olur?
Diş eti çekilmesinin başlıca sebeplerinden biri doğru temizleyememektir. Kullandığınız diş fırçası sert ise, fırçalama tekniğiniz yanlış ise, var olan diş taşını bir hekime temizletmediyseniz ve diş ipi kullanmıyorsanız diş eti çekilmesi yaşama olasılığınız çok yüksektir. Diş eti çekilmesi tek dişte veya generalize görülebilir.
- Sert diş fırçaları ve sert fırçalama diş etinize zarar verir. Diş etinizde inflammasyonlara sebep olur. Sadece yatay fırçalamak yeterli temizliğin önüne geçer.
- Kullandığınız ilaçlar diş etinizde ödeme sebep olabilir. Ödem durumu söz konusuysa temizliğe ekstra özen gösterilmelidir. Ödemli diş eti bakteri birikimine ciddi katkı sağlayabilir. Bakteri birikimi ise diş etinin çekilmesindeki en önemli risk faktörüdür.
- Ağız içinde bulunan piercingler diş etinde çekilmeye sebep olur. Konuşurken, çiğnemede ve piercing konumu diş etine yaptığı baskıdan dolayı çekilmeyi uyarır.
- Sigara içmek, içerdiği ajanların diş ve diş etine yerleşmesiyle taşlara sebep olur. Taşlar, doğrudan diş eti çekilmesine ve ilerlemesine kısacası ciddi periodontal hastalıkların oluşmasına zemin hazılrlar.
- Diş pozisyonunun ve dizliminin normal anatomik hizasından farklı bir konunmda bulunması da diş etinin çekilmesinde rol oynar.
- Diş etinizde travmaya ve yaralanmaya bağlı olarak çekilme görülebilir.
Diş Eti Çekilmesi Nasıl Olur?
Diş etinde çekilme travmatik ve plak sebepli olmak üzere ikiye ayrılabilir:
Travmatik Sebepler: Sert diş fırçalama, yanlış diş ipi kullanımı, piercing
Travmatik sebepler diş etinin yüzeyinde aşınmalara sebep olur. Bu aşınmalara neden olan hareketler devam ettikçe diş etinde ülser tipi yaralar oluşur. Yaralanmalar diş etindeki bağlayıcı dokuların yıkılmasına sebep olur. Bu şekilde diş eti uyarandan uzaklaşmak için çekilir.
Plak Sebepler: bakterilerin temizlenmedikçe oluşturduğu plaklar ve bu plakların mineralize olmasıyla oluşan taşlar sebepli çekilme
Ceplerde var olan plak ve taş oluşumlarına diş eti inflammasyon ile yanıt verir. İnflammasyon bağlayıcı dokuların zarar görmesine, diş etini oluşturan yüzeysel epitel hücrelerinin yok olmasına ve mikrobiyal alandan uzağa göç etmesiyle sonuçlanır. Bakteriyal plaklar ceplerde derinliklere indikçe diş ve diş etinin bağlayıcı dokularını iyice harab ederek ayrılmalarına ve diş etinin çekilmesine sebep olur.
Diş eti çekilmesi gördüğünüzünden daha derindir. Gözle gördüğünüz çekilmeye ek olarak cep derinliğinin fazlalığı da çekilmeye dahildir.
Diş Eti Çekilmesi Nasıl Tedavi Edilebilir?
Diş eti çekilmesinin tedavi çeşidi, çekilmenin boyutuna bağlıdır. Daha minimal çekilmeler diş taşı temizliği, küretaj ve ağız hijyen eğitimi sonrası uyulan kurallarla tedavi edilebilir. Diş taşı temizliği (detertraj) kavitron veya el aletleri yardımıyla taşların uzaklaştırılmasıdır. Küretaj ise periodontal el aletleri ile diş etinin altındaki diş taşlarını ve plakları temizlemek için yapılan işlemdir. Hekiminiz düzenli olarak diş taşı temizliği uygulayabilir fakat minimal çekilmelerdeki en önemli ve engelleyici faktör temizliğe dikkat etmektir.
Diş eti çekilmesi için uygulanan tedavilerden biri ise diş eti greftidir. Diş eti grefti damaktan alınan dokunun diş etinde çekilme olan bölgeye eklenmesiyle yapılır. Bir diğer yöntem ise komşu dokuların esnetilmesiyle çekilme oluşan bölgenin kapatılmasıyla yapılır.
Derin diş taşlarının sebep olduğu büyük çekilmeler için ‘Flap’ operasyonu uygulanır. Flap operasyonu diş etinin kaldırılarak altındaki kemikte ve kökte bulunan diş taşlarını temizlemek için yapılır. Bu işlem sonrası temizlenmiş olan dokular diş eti çekilmesini dururacak ve diş etinin toparlanmasını sağlayacaktır.
Öncelikle ameliyat gerektirmeyen tedavi yöntemleriyle başlanır. Çok ileri vakalarda hekiminiz Greft veya Flap operasyonunu uygun görebilir.
Diş Eti Çekilmesi Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ameliyat gerektirmeyen minimal çekilmelerin tedavisi diş taşı temizliği ve ağız hijyen sağlığı eğitimi ile gerçekleşir. Diş taşı tedavisi kavitron aletiyle veya el aletleriyle yapılır. Tedavi sonrasında hafif sızlamalar için tuzlu su ile gargara yapabilirsiniz. Hekiminizin sizi uyardığı ağız hijyen kurallarını dikkatlice uygulayınız.
Buradan, ”Diş Taşı Nedir?” yazımızı okuyarak diş taşı temizliği hakkında bilgi edinebilirsiniz. Diş eti çekilmesinin önlemek için Ağız Hijyen Eğitimi bölümünü iyice okuyunuz.
Diş eti greft operasyonundan sonra dikkat edilmesi gerekenler:
- Soğuk uygulaması. Operasyonunuzdan sonraki ilk 24 saat, 20 dakikalık aralarla buz uygulaması yapınız. Şişlik oluşumuna iyi gelir.
- Diş etinizi ve yumuşak dokularınızı zorlayacak dudak hareketlerinden en az 3 gün kaçının.
- En az 3 gün istirahat ediniz.
- Dikişle oynayamayınız. Eğer 20 dakikalık baskıyla azalmayan bir kanamanız varsa doktorunuza haber veriniz.
- İlk iki üç gün sıvı yiyecekler tüketiniz.
- Fırçalamada dikkatli olunuz. Operasyonlu bölgeyi fırçalamaktan kaçınınız. Doktorunuzun reçete ettiği gargarayı ve ağız duşunu kullanınız.
- Sigara ve alkol tüketmeyiniz.
Flap operasyonundan sonra dikkat edilmesi gerekenler:
- Mutlaka iki üç gün dinlenmeli ve herhangi bir ağır hareketten kaçınmalısınız.
- Tuzlu su ile gargara yapmak şişmeye ve ağrıya iyi gelecektir.
- Sıvı ve yumuşak yiyeceklerle besleniniz.
- Soğuk uygulaması şişliğe ve ağrıya iyi gelir. Ek olarak aşınızı koyduğunuz yastığı ayarlamak soğuk uygulaması desteği ile kanamayı azaltır.
- Diş etiniz iyileşene kadar pipet kullanmak, tükürmek gibi ters basınç oluşturacak eylemlerden kaçınınız. Bunlar kanama riskini arttırır.
- Sigara ve alkol tüketmeyiniz.
Diş Eti Çekilmesini Önlemek İçin Ne Yapılmalı?
Doğru Fırçalama. Orta sert fırça kullanarak dişlerinizi sert fırçalamamaya dikkat etmelisiniz. Dişlerinizi fırçalarken diş etinden dişe doğru dikey hareketler yapmalısınız. Yatay fırçalama yalnızca dişlerimizin çiğnediğimiz yüzeylerinde yapılmalıdır.
Diş ipi ve arayüz fırçası kullanımına dikkat etmelisiniz. Aşağıdaki videoda gösterildiği şekilde yapınız. Aksi takdirde bunların yanlış kullanımı da diş eti çekilmesine sebep olur.
Ameliyat sonrası tavsiyelere uyunuz. Soğuk uygulaması yapınız. Sigara ve alkol kesinlikle kullanmayınız. Ameliyat sonrası sızıntı şeklinde kanamalar normaldir. Fakat şiddetli ve durdurulamaz bir kanamanız mevcutsa hekiminize haber veriniz.
Operasyon sonrası ağrı normaldir. Asprin harici ağrı kesiciler kullanabilirsiniz. Çok sıcak veya çok soğuk yemekten kaçınınız. Ağız hijyeninizle ilgilenmeyi aksatmayınız. Tuzlu su, ağızduşu veya gargaralar hem hijyen gereksinimlerini karşılamaya hem de ağrıya ve şişliğe iyi gelecektir.
Unutmayınız ki diş eti çekilmesi çok ileri boyutlara ulaşmadığı sürece rutin temizlemelerle engellenebilir. Fakat burada hekiminizin temizlemesi kadar sizin de ağız hijyen kurallarını dikkatlice uygulamanız gerekmektedir.
20 lik diş ağrısı yazımız dikkatinizi çekebilir.
Diş Eti Çekilmesi Tedavisi Nasıl Olur?
Diş eti çekilmesinin tedavisi hekiminizin yılda en az iki kez uyguladığı diş taşı temizliği uygulamasıyla sağlanır. Ek olarak doğru ağız hijyeni uygulamaları çekilmiş diş etinin toparlanmasını sağlar.
Diş Eti Çekilmesi Neden Oluyor?
Diş eti çekilmesi sağlıksız ağız hijyeni, yanlış temizleme ve diş taşı oluşumundan gerçekleşir. Kullanılan ilaçlar, diş eti rahatsızlıkları, dişlerin anormal pozisyonları da diş eti çekilmesine sebep olan faktörlerdendir.
Diş Eti Çekilmesine Karşı Ne Yapılabilir?
Diş eti çekilmesine karşı diş etinden dişe doğru fırçalama, arayüz fırçası, diş ipi kullanımı çok önemlidir. Hekiminize, düzenli olarak diş taşı temizliği yaptırmak ve ağız hijyen kurallarına uymak diş eti çekilmesini büyük ölçüde önler.
Kaynak: pubmed
