B kümesi kişilik bozukluğu dürtülerin kontrol edilemediği ve empati yeteneğinin zayıfladığı bir kişilik bozukluğudur. Kişi sağlıksız ve anormal duygu ve düşüncelere sahip olur. Toplumda yaygın görülür. Bu kişiler kendilerinin rahatsız olduğunu kabul etmeyecekleri için tedavi edilmeyi reddedebilirler.
Kendi içinde 4 alt tipe ayrılmaktadır. Bunlar: Narsistik Kişilik Bozukluğu, Histrionik Kişilik Bozukluğu, Borderline Kişilik Bozukluğu ve Antisosyal Kişilik Bozukluğudur. B tipi kişilik bozukluğu kimlerde görülür? Belirtileri nelerdir? Tedavisi var mıdır? B tipi Kişilik bozukluğu olanlara nasıl davranılması gerekir? B kümesi kişilik bozukluğu ile ilgili bilinmesi gereken tüm bilgileri yazımızda bulabilirsiniz.
Kişilik Bozukluğu Nedir?
Kişilik Bozuklukları toplumda sık görülen günlük hayatı olumsuz etkileyecek düşünce ve davranışlara neden olan bir psikolojik rahatsızlıktır. Kişilik Bozukluğu olan kişilerin okul, iş başarısı ve diğer insanlarla olan iletişimleri bozulmuştur.
Yetişkin bir kişide Kişilik Bozukluğundan bahsedebilmek için biliş(bilinç), dürtü kontrolü, kişilerarası etkileşimi(iş hayatı, ilişkileri vb durumlar) ve duygu durum(mod, genel ruh hali) özelliklerinden en az ikisi olumsuz etkilenmesi gerekmektedir.
DSM-5 (Uluslararası Tanı Kriter Ölçütü )
Kişilik Bozuklukları çeşitli tiplerde olabilir. Bazı kişilik bozuklukları kendini beğenme ya da sosyal fobi gibi sık karşılaşabileceğimiz belirtiler oluştururken bazı kişilik bozukluklarında paronoid düşünceler(akla-mantığa uymayan, gerçek dışı düşünceler) hakim olabilir. Kişilik Bozuklukları beraberinde depresyon veya anksiyete(kaygı bozukluğu) gibi başka psikiyatrik rahatsızlıklara eşlik edebilir.
Kişilik Bozuklukları Nasıl Sınıflandırılır?
Kişilik Bozuklukları benzer düşünce ve davranışlar göz önüne alınarak 10 farklı kişilik bozukluğu tanımlanmıştır. Bu 10 kişilik bozukluğu da kendi arasında A,B ve C olmak üzere 3 kümeye ayrılarak sınıflandırılmıştır. Bu 3 tip kişilik bozukluğu aşağıda özetlenmiştir:
- A Kümesi Kişilik Bozuklukları: Paranoid Kişilik Bozukluğu, Şizoid Kişilik Bozukluğu ve Şizotipal Kişilik Bozukluğu bu kümeyi oluşturur. A kümesinin ortak özelliği garip düşünceler ve dürtülere sahip olmalarıdır.
- B Kümesi Kişilik Bozuklukları: Antisosyal Kişilik Bozukluğu, Borderline Kişilik Bozukluğu, Narsistik Kişilik Bozukluğu ve Histrionik Kişilik Bozukluğu olmak üzere 4 tipe ayrılır. Bu kümenin ortak özelliği ise anormal, yoğun duygulara sahip olmalarıdır.
- C Kümesi Kişilik Bozuklukları: Çekingen Kişilik Bozukluğu, Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu ve Bağımlı Kişilik Bozuklukları bu kümeyi oluşturur. C kümesi kişilik bozukluğu rahatsızlıklarının temelinde kaygı ve korku duygusu vardır.
B tipi Kişilik Bozukluğu Nedir ?
Kişilik Bozuklukları 3 kümeye ayrılmıştır. B kümesi Kişilik Bozukluğu öfke patlamalarının görüldüğü, dürtüsel davranışların görüldüğü ve empati yeteneğinin zayıfladığı kişilik bozukluğu tiplerini içerir. B tipi Kişilik Bozukluğu yapılan çalışmaya göre %2-5 arasında değişen bir yaygınlık göstermektedir.
Tüm kişilik bozukluklarında olduğu gibi B kümesi Kişilik bozukluklarında da çocukluk dönemi çevresel faktörler çok önemlidir. Bunun yanında genetik faktörler gibi başka faktörlerinde etkisinden söz edilmektedir. Bu kümeye ait kişilik bozukluklarında kişi kendi rahatsızlığını kabul etmemesi sebebiyle tedaviye direnç gösterebilir.
B Kümesi Kişilik Bozukluğu Tipleri
B kümesi Kişilik Bozuklukları davranış kalıpları göz önüne alınarak 4 farklı gruba ayrılmıştır. Bu gruplar kendilerine ait farklı belirtiler göstermektedirler.
1.Antisosyal Kişilik Bozukluğu: Empati yeteneğinin zayıflığının göze çarptığı kişilik bozukluğudur. Diğer insanları kendi çıkarları doğrultusunda manipüle etmekten çekinmezler. Suça ve madde kullanımına yatkınlık oluşturan bir rahatsızlıktır. Diğer belirtileri aşağıda sıralanmıştır:
- Saldırganlık
- Pişmanlık hissetmeme
- Sık yalan söyleme
- Kurallara uymama
Asosyallik kavramı ile sıkça karıştırılan bu kişilik bozukluğu hakkında daha fazla bilgi almak için Antisosyal Kişilik Bozukluğu yazımıza göz atabilirsiniz.
2.Borderline Kişilik Bozukluğu: Dengesiz ve tutarsız davranışları ile ön plana çıkarlar. Bir gün çok sevdiği birinden diğer gün nefret edebilirler. Diğer belirtileri aşağıda sıralanmıştır:
- Dürtülere göre çabuk karar değişiklikleri
- Öfke patlamaları
- Düşüncesiz-mantıksız davranışlar
Borderline kişilik bozukluğu olanlar ilişkilerinde çok sık problemle karşılaşmaktadır. Sizde veya bir yakınınızda bu rahatsızlık olduğunu düşünüyorsanız ayrıntılı bilgi almak için Borderline Kişilik Bozukluğu yazımızı okuyabilirsiniz.
3.Histrionik Kişilik Bozukluğu: Sürekli ilgiyi üzerlerinde tutmak isteyen kişilerdir. İlgisiz hissettiklerinde geliştirdikleri anormal davranışlarla tekrar ilgi çekmeye çalışırlar. Kısaca belirtiler şu şekildedir:
- Teatral davranışlar(ses tonu değiştirme, büyük hareketler..)
- Aşırıya kaçan davranışlar(küçük şeylerde ağlayabilme)
Toplumda bu kimseler için ‘ilgi manyağı’ denildiğini duymuş olabilirsiniz. Bu kişilerle alakalı daha fazla bilgi almak için Histrionik Kişilik Bozukluğu yazımıza göz atabilirsiniz.
4.Narsistik Kişilik Bozukluğu: Bu kişiler kendilerinin toplumdan üstün olduklarına inanırlar. Bu inanışları sebebiyle eleştiriye tahammülleri yoktur. Diğer insanlarla eşit haklara sahip olmak bile onlar tarafından gurur kırıcı olarak algılanır. Aşağıda diğer belirtilerini bulabilirsiniz:
- Kendilerini beğenme-kibir
- Övgü beklentisi
- Diğer insanlardan daha iyi şartlarda yaşaması gerektiğini düşünme
- Sadece kendisine layık, kendince başarılı insanlarla muhatap olma isteği
Sürekli başarı hayalleri içerisinde yaşayabilirler. Çevrenizde böyle belirtiler gösteren biri varsa Narsistik Kişilik Bozukluğu yazımızı okuyarak ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
B Kümesi Kişilik Bozukluğu Nasıl Oluşur ?
Kişilik bozukluklarının oluşmasında çocukluk dönemi büyük önem taşımaktadır. Çocuklar özellikle ebeveynlerinden etkilenerek bu dönemde kişiliklerini oturturlar. B kümesi kişilik bozukluğu rahatsızlıklarının oluşumunda bu çevresel faktörler çok önemlidir.
B tipi kişilik bozukluklarının oluşmasında etkili olduğu düşünülen başka etkenler de vardır. Bunlardan biri beynin yapısıyla alakalıdır. Kişilik bozukluğu geliştirenlerin beyinlerinde bu anormalliklerin benzerliği ile ilgili araştırmalar vardır.
Diğer bir risk faktörü olarak da genetik yatkınlıktan bahsedilebilir. Ailesinde kişilik bozukluğu olanların herhangi bir kişilik bozukluğu geliştirme ihtimali artmış olarak bulunmuştur.
B tipi Kişilik Bozukluğu Olanlar Nasıl Anlaşılır ?
B kümesi Kişilik Bozukluğu belirtileri çok çeşitlidir. Yukarda bahsettiğimiz bu belirtilerinden birini ya da birkaçını çevremizde birinden görmüş olmuş olma ihtimalimiz çok yüksektir. Peki bu kişilerin hepsi bir uzmana başvurmalı mıdır ?
Öncelikle belirtileri gösteren kişinin 18 yaşını geçmiş olması bir kişilik bozukluğundan bahsetmek için önemlidir. Bu belirtilerin altında başka bir olay ya da rahatsızlık olmamalıdır. Kişinin başına gelebilecek stresli ve geçici bir dönemle ilgili olması altında bir kişilik bozukluğu olmadığı anlamına gelebilmektedir.
Kimler Hekime Başvurmalıdır ?
B kümesi Kişilik Bozukluklarından herhangi bir tipine ait belirtilerini gösteren insanlar riskli grubu oluşturur. Önemli olan bu belirtilerin şiddetidir. Daha açıklayıcı bir ifade ile eğer bu rahatsızlık kişinin iş hayatını ya da diğer kişilerle ilişkisini sürdüremeyecek şekilde etkiliyorsa bir rahatsızlıktan söz edilebilir ve bir uzman görüşü alınması gerekmektedir.
Kişilik bozukluğunun teşhisi Ruh ve Sinir Hastalıkları biriminde yapılmaktadır. Teşhis koyabilmek için uzmanlar uygun görürlerse bazı testler yapabilirler. Ama çoğunlukla kişinin kendisi ve bir yakını ile görüşme yapmak isteyeceklerdir.
B tipi kişilik bozukluğu olanlar kendilerinde bir rahatsızlığın olduğunu kabul etmek istemeyeceklerdir. Bu sebeple çevresindeki insanların bu durumu tespit edip, bu kişiyi ikna edip bir uzmana yönlendirmesi çok önemlidir.
B tipi Kişilik Bozukluğu Kişilere Nasıl Davranılmalıdır ?
B kümesi kişilik bozukluğuna ait kişilik bozukluklarından birinin tanısını alan kişinin uzmanlar tarafından tedavisi planlanmaktadır. Eğer altta yatan başka bir rahatsızlığı yoksa temel tedavi prensibi psikoterapi seansları olacaktır.
Psikoterapi: Konuşma terapileri uzmanlarla yapılan görüşmelerdir. Bu görüşmelerde süreklilik ve kişinin samimiyeti önemli rol oynamaktadır. Bu süreç boyunca kişi kendisini ve rahatsızlığını daha iyi tanır. Tedavi için uzun zaman gerektiği unutulmamalı ve sabırlı olunmalıdır.
İlaç Tedavisi: Eğer altta yatan başka bir psikiyatrik hastalık (depresyon gibi) yoksa ilaç tedavisi uygulanmaz. Tedavi etmenin yanı sıra beraberinde ortaya çıkan belirtileri hafifletmek için uzmanlar bazı durumlarda ilaç önerebilir.
Çevresindeki İnsanlar Ne Yapabilir ?
Yakınınızdaki bir insana B tipi Kişilik Bozukluğu tanısı konmuş olabilir. Bu kişi aile üyelerinizden biri ya da bir iş arkadaşınızsa sizin onun için yapabileceğiniz şeyler vardır. Onun davranışlarının altında bir psikolojik rahatsızlık olduğunu düşünmek sizin onun neden o şekilde davrandığını anlamanızı sağlayacaktır. Bu durumda siz de sakinliğinizi koruyarak onu uyarabilirsiniz.
- Onu yargılamayın: Bu durum size karşı savunmaya geçmesine sebep olacaktır.
- Destekleyici olun: Onunla gerçekten empati yapabildiğini hissettirin ve onun bu davranışlarının düzeltilebilir olduğuna inanmasını sağlayın.
- Gerektiğinde uyarın: Sınırı aştığı zamanlarda nazikçe uyarın. Farkında olmadan yaptığı davranışları keşfedebilir.
Bu rahatsızlık yüzünden iş hayatı ve sosyal ilişkilerinin bozulması beraberinde başka rahatsızlıklara sebep olabilir. Depresyon, madde kullanımı ve hatta intihar düşüncelerine yol açabilir. Eğer böyle bir durumdan şüpheleniyorsanız en yakın zamanda tedavisi yeniden planlanması için onu bir sağlık kurumuna yönlendirin.
Çekingen kişilik bozukluğu yazımız dikkatinizi çekebilir.
B tipi kişilik nedir ?
B tipi kişilik ile B kümesi Kişilik Bozukluğu farklı tanımlamalardır. B tipi kişilik stresten uzak yaşayan insanları ifade eden eski bir kullanımdır. B tipi insan ile B kümesi Kişilik Bozukluğunun alakası yoktur.
Kişilik Bozukluğu Ne Anlama Gelir ?
Kişilik bozukluğu kişinin günlük hayatını etkileyecek düzeyde olumsuz davranış kalıplarına ve düşünce şemalarına sahip olmasıdır.
B tipi Kişilik Bozukluklarına Ne Sebep Olur ?
B kümesi Kişilik Bozukluğu olanlarda yapılan araştırmalara göre Genetik, Çocukluk zamanı çevresel etkenler ve beyindeki yapısal farklılıklar sebep olur.
B kümesi Kişilik Bozukluğu ile Nasıl Başa Çıkılabilir ?
B kümesi Kişilik Bozukluğu tedavisinde uzmanlarla yapılan psikoterapi seanslarına ek olarak kişinin yakınları tarafından gösterilen destek sayesinde başa çıkılabilir.
Kaynak: www.webmd.com ve www.healthline.com
