Borderline Kişilik Bozukluğu tutarsız duygulanımların eşlik ettiği ruhsal bir hastalıktır. Toplumda görülme sıklığı hiç de az değildir. Yaklaşık olarak her 50 kişiden birinde gözükmektedir. Bu rahatsızlığı olanlar benzer durumlarda zıt tepkiler vermesiyle tanınırlar.
Borderline Kişilik Bozukluğu ne gibi belirtiler verir? Tedavisi var mıdır ? Tedavi edilmezse ne gibi sonuçlar ortaya çıkar? Bu soruların ve daha fazlasını yazımızın devamından okuyabilirsiniz.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Borderline Kişilik Bozukluğu kişinin algılamasında, duygu ve düşüncelerinde, diğer insanlarla arasındaki ilişkilerde problemlere yol açan bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın görüldüğü kişiler sık sık hayatlarındaki sorunlara dair birbirine tamamen zıt duygu durumu yaşamaktadırlar.
Bu kişilere göre bir şey ya çok iyidir ya da çok kötüdür. Bu ikisinin arası olamaz. Nitekim rahatsızlığa ismini veren “borderline” sözcüğü sınırda/belirsiz anlamlarına gelmektedir. Bu kişilerde aniden ve 180 derece değişen duygu ve davranışlar gözlenir.
Borderline Kişilik bozukluğu ; Narsistik, Histrionik ve Antisosyal Kişilik Bozuklukları ile birlikte B tipi kişilik bozukluğu grubunda yer alır. B tipi kişilik bozukluklarının ortak özelliği dürtüsel davranışlar ile anormal duygu kalıplarına sahip olmalarıdır.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Borderline Kişilik Bozukluğuna sahip kişiler ruhsal durumlarında aniden ve sebepsiz değişimler gösterirler. Bu kişilik bozukluğuna sahip kişilerde aşağıda sayılan belirtilerden birkaçı birlikte bulunabilir. Sık görülen belirtiler şu şekildedir:
- Aile ve Sosyal çevrelerindeki ilişkilerinde çabuk değişen birbirine zıt hisler gösterme
- Davranışlarda tutarsızlık ve ne istediğini bilememe hali
- Abartılı sevinç ve gereksiz üzüntü duyma halleri
- Olayın gerektirdiği tepkiyi verememe veya gerekmediği tepkiler verme
- Bir yabancı ile kısa sürede samimiyet kurma veya yakın arkadaşlarıyla aniden iletişimi kesme
- Uzun süreli ilişki kuramama ve buna bağlı terkedilme korkusu yaşama
- İntihara meyil gösterme veya kendine zarar vermekten kaçınmama hali
- Ani gelişen ruhsal durum değişimleri
- Kendisini boşlukta hissetme, yaşam amacını yitirmiş hissetme
- Sık sık hayatını ve hayatındakileri sorgulama, onlardan yersiz şüphe duyma
- Öfke kontrolünde sıkıntı yaşama ve şiddete başvurmaktan kaçınmama
Borderline Kişilik Bozukluğu Kimlerde, Hangi Oranda Görülür?
Borderline Kişilik Bozukluğu toplumda her 100 kişiden 2’sinde görülen yaygın bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Kadınlarda, erkeklere oranla 2 kat daha fazla rastlanıldığı araştırmalarla ortaya konmuştur.
Kişiye Borderline Kişilik Bozukluğu Tanısı Nasıl ve Ne Şekilde Konur?
Borderline Kişilik Bozukluğu belirtileri gösteren her kişi için bu tanının konması mümkün değildir. Ruh ve Sinir Hastalıkları Uzman Hekimleri sayılan belirtilerden birini veya birkaçını gösteren kişilere Borderline Tanısı koyabilir. Kişi belirtilerin kendinde olduğunu ve hayatını büyük ölçüde etkilediğini düşünüyorsa tanı konması için Uzman bir Hekime danışmalıdır.
Çevrenizde Borderline belirtileri gösteren ve kendisine zarar vereceğini düşündüğünüz bir kişi varsa Onu doktora gitmeye ikna etmek kişinin yararına olacaktır. Bu kişiler düzenli şekilde tedavi gördüğü takdirde sosyal hayatını rahatlıkla yaşamaya devam etmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Risk Faktörleri Nelerdir?
Borderline Kişilik Bozukluğu oluşum mekanizması tam olarak açıklanamamıştır. Çevresel ve Genetik birtakım faktörlerin bu hastalığın oluşumda rol oynadığı düşünülmektedir.
Bazı kişilerin bu rahatsızlığı yaşamaya eğilimli olduğu gözlemlenmiştir. Eğilimi olan kişiler şu şekildedir:
- Özellikle yakın bir akrabasında Borderline ya da buna benzer bir psikolojik rahatsızlık olan kişiler bu hastalığa yatkınlık gösterebilmektedir.
- Kadınlarda erkeklerden daha sık görüldüğü bilinmektedir.
- Stresli bir Çocukluk dönemi yaşamış kişiler
- Çocukluğunda İhmal veya İstismar edilmiş Kişiler
- Anne, Baba ya da çok yakın bir akrabasını kaybetmekten derin şekilde etkilenen kişiler
- Uzun süre Uyuşturucu Madde veya Alkol kullanmış Kişiler
Borderline Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
Bu rahatsızlığın tedavisinde ilk olarak psikoterapi yöntemi kullanılmaktadır. Yetkili Uzman Hekim gerekli görürse terapiye ek olarak ilaç ile tedavi uygulayabilir. Bu aşamalardan sonra halen istenilen sonucun alınamaması sonucunda Hekim Borderline Kişilik Bozukluğuna sahip kişi için Hastaneye yatış kararı alabilir.
Psikoterapi
Borderline Tedavisinde esas olan psikoterapide Uzman Hekim kişi karşılıklı sohbet eder. Bu tedavi
- Muzdarip olduğu rahatsızlığı tanıması
- temel yetilerine odaklanması
- değişken duygu yapısını kontrol etmeyi
- öfkesinin hislerini nasıl kontrol ettiğinin göstermesi
- insani ilişkilerde karşılıklı gelişim sağlaması
gibi amaçların gerçekleştirilmesi adına yapılmaktadır.
İlaç Tedavisi
Borderline Bozukluğun tedavisine özel olarak üretilen bir ilaç yoktur. Kişi bu rahatsızlık beraberinde Depresyon veya Anksiyete gibi başkaca rahatsızlıklardan da şikayetçi ise bunlara ilişkin ilaçlar da tedavide kullanılmaktadır. Fakat kişinin bir Hekim gözetimi olmaksızın ilaç kullanmaya başlaması kesinlikle önerilmemektedir.
Hastaneye Yatış
Borderline Bozukluğunun ağır olarak etkilediği kişiler Hekim onayıyla hastanede yatarak tedavilerine devam ederler. Ayrıca bu rahatsızlık sebebiyle kendisine zarar verebileceği düşünülen kimselerin de hastaneye yatırılmasında büyük fayda vardır.
Borderline Kişilik Bozukluğu Tedavi Edilemezse Ne Olur?
Borderline Bozukluğu kalıcı olarak tedavi edilmezse kişinin ve dolayısıyla yakınlarının hayatını çekilmez hale getirebilir. Bu kişilerde görülmesi beklenen durumlar şu şekildedir:
- Sosyal ilişkilerinde sürekli kopmalar yaşar ve bu ilişkilerini sürdüremez,
- İş hayatına odaklanmaz ve bir işte uzun süre çalışamaz
- Sağlıklı bir aile hayatı olmaz ve evliliğinde sürekli boşanma takıntısı yaşar
- Planlanmamış gebelik/çocuk sahibi olma ihtimali taşır
- Çocuklarına karşı isteksiz ebeveynlik gösterir
- Kendine zarar verme düşüncesi aklının bir ucunda yer edinir
- Şiddet olaylarına ve araç kazalarına karışır
Tedavi Edilmeyen Borderline Bozukluğu Başka Rahatsızlıklara Sebep Olur Mu?
Borderline Bozukluğunun uzun süre etkisinde kalan kişide bir süre sonra çeşitli psikolojik ve davranışsal bozukluklar gözlemlenebilir. Tedavi edilmediği zaman ortaya çıkabilecek diğer rahatsızlıklar şunlardır:
- Depresyon
- Anksiyete
- Panik Atak
- Bipolar Kişilik Bozukluğu
- Uyuşturucu Madde ve Alkol Bağımlılığı
- Beslenme Bozuklukları
- Uyku Düzeninin Bozulması
- Dikkat Seviyesinde Farkedilir Düşüş ve Odaklanma Sorunları
D dimer yüksekliği ve VMA diyeti yazımız dikkatinizi çekeceğini düşünüyoruz.
Borderline Kişilik Bozukluğu Olanlar İlişkilerinde Nasıldır ?
Borderline Kişilik Bozukluğu olan kişiler tutarsız davranışlar sebebiyle ilişkilerinde karşı tarafı zorlamaktadırlar. Bazen çok sevdiği kişiden bazen de nefret edebilmektedir. Bu sebeple düzenli ve sağlıklı bir ilişki onlar ve çevresi için oldukça zorlayıcıdır.
Borderline Kişilik Bozukluğu Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır ?
Eğer bu rahatsızlığa dair belirtiler günlük hayatını olumsuz etkilemeye başladıysa Borderline Kişilik Bozukluğu için uzmanlardan görüş almak gerekmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğu genetik midir ?
Borderline Kişilik Bozukluğu önemli ölçüde genetik yatkınlık sonucu ortaya çıkar. Bunun dışında çevresel risklerde hastalığın ortaya çıkmasında rol oynar.
Kaynak: Mayoclinic.org
