Kötü Huylu Tümörler artmış doku çoğalmaları ile oluşan kanserli hücrelerdir. Hava kirliliği, radyasyon, genetik yatkınlık gibi pek çok faktör sonucunda kontrolsüzce çoğalan hücreler kanserli dokuyu oluşturur. Oluşan bu doku zamanla diğer dokulara sıçrayabilir. Kanserli dokunun yayılması tedaviyi daha güç hale getirir.
Özellikle Akciğer Kanseri hem ülkemizde hem de dünyada en sık ölümle sonuçlanan kanser türüdür.
Bu yüzden nedeni belirsiz kilo kaybı, vücutta oluşan morluklar, halsizlik gibi erken belirtilere dikkat etmek son derece önemlidir. Aniden ortaya çıkan bu belirtileri fark ederseniz en kısa sürede bir hekime başvurmak en doğru adım olacaktır. Günümüzde cerrahi, kemoterapi gibi tedaviler çok gelişmiş olsa da; kötü huylu tümörler (kanser) en sık ölüm nedeni olduğundan önemli bir sağlık sorunudur.
Kötü Huylu Tümörler Nedir?
Tümör; vücudun anormal olarak kontrolsüzce artmış doku büyümeleri sonucu oluşan lezyon*lardır. Toplumda yanlış bilinenin aksine her tümör, kanser ya da kötü huylu değildir. İyi huylu tümörler vardır. Genellikle çok büyük sorunlar teşkil etmezler. Kötü huylu tümörlere kanserli hücreler de denebilir. Geç olmadan etkin tedavisi sağlanmazsa ölüme kadar götürebilir.
Kötü Huylu Tümörler Hangi Organlarda Oluşabilir?
2020 yılında yapılan çalışmalara göre ; kadınlarda en sık (%24.5) meme kanseri, erkeklerde en sık akciğer kanseri (%14.3) ve prostat kanseri (%14.1) görülmektedir. Diğer sık görülen kanserler ise şu şekildedir;
- yağ dokusu tümörleri (liposarkom),
- kemik ve kıkırdak tümörleri (osteosarkom, kondrosarkom),
- beyin tümörleri (astrositom, glioblastom)
- kas tümörleri (leimiyosarkom, rabdomyosarkom),
- damar tümörleri (anjiyosarkom, lenfanjiyosarkom),
- lenf tümörü (lenfoma),
- kan hücreleri kanseri (lösemi)
- karaciğer, pankreas, böbrek gibi organların tümörü ,
- deri tümörü (malign melanom, bazal hücreli karsinom)
- bez epiteli tümörü (adenokarsinom) örnek olarak gösterilebilir.
Kötü Huylu Tümörlerin Belirtileri
Bulunduğu yere göre farklı belirtiler oluşabilir. Hemen her hücre kanserleşebildiği için çok çeşitli belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Örneğin beyin tümörlerinde:
- Genellikle geceleri şiddetlenen baş ağrısı
- Çift veya bulanık görme
- Denge ve yürüyüş bozuklukları
- Bulantı, kusma
- Bayılma gibi belirtiler sık gözlenir.
Memede kanseri belirtileri:
- Memeler arasında belirgin simetrik farklılıklar
- Memede kitle
- Meme başı akıntısı
- Meme ucunda çekilme
- Memede kabuklaşma
- Memede egzama
- Ağrı gözlenebilir.
Tüm Kanserlerin Ortak Belirtileri
Tümörün bulunduğu yere göre belirtileri değişmekle beraber çoğu kanserde sıklıkla karşılaşılan belirtiler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Nedeni Belirsiz Kilo Kaybı | Halsizlik |
| İdrarda ya da Dışkıda Kan Gözlenmesi | Cildin Belirli Noktalarında Morarmalar ya da Renk Değişimleri |
| Ele Gelen Kitleler | Yorgunluk |
Kötü Huylu Tümörlerin Oluşumu
Kötü huylu tümörlerin oluşumunda vücudumuzdaki hücrelerde bulunan DNA’ların farklılaşması, mutasyona uğraması rol oynar. DNA; genetik kodlarımızı içeren ana yapıdır. Bu yüzden DNA’mızın mutasyona uğramasıyla vücudumuzun işleyişi sekteye uğrar. Mekanizması sekteye uğrayan hücrelerimizin kontrolsüz bölünmesi sonucu kanserler oluşur.
Risk Faktörleri
DNA’mızın mutasyona uğramasına neden olan çok fazla faktör bulunmaktadır. Bu risk faktörlerini 4 başlık altında toplayabiliriz:
1. Genetik faktörler: Ailedeki kanser öyküsü önemli bir risk faktörüdür.
2. Biyolojik faktörler: ırk, cinsiyet, cilt rengi, yaş bazı kanser türlerinde önemli risk faktörlerindendir.
3. Davranışsal faktörler: bireyin kendi tercih, davranış ve alışkanlıklarından kaynaklı faktörlerdir. Sigara içmek, alkol kullanmak, sağlıksız beslenmek ve egzersizden uzak bir yaşam sürmek bu faktörler arasındadır.
4. Çevresel faktörler: hastanın bulunduğu ortam kaynaklı faktörlerdir. Hava kirliliği, radyasyon, kanserojen maddelere maruz kalmak ve pasif içicilik bu faktörlere örnek olarak verilebilir.
Virüsler ve kronik iltihaplar da bazı kanserlerin riskini arttırmaktadır.
Kötü Huylu Tümörlerin Tanısı Nasıl Konur?
Kötü huylu tümörlerin teşhisi için ilk başta doktorunuz detaylı bir fizik muayeneye başvuracaktır. Şüphelenilen tümör bölgesine göre yapılan muayene değişebilmektedir. Örneğin beyin tümörlerine nörolojik muayeneye başvurulurken meme tümörlerinde ciltte bir farklılık olup olmamasına göre ve elle yapılan fizik muayeneye göre değerlendirme yapılır.
Tümörün teşhisinden sonra iyi huylu mu kötü huylu mu şeklinde ayrımın yapılabilmesi için biyopsi kullanılır. Laboratuvar incelemeleri sonucu tümörün durumu anlaşılır. Bununla beraber ihtiyaç duyulması halinde aşağıdaki diğer testler de teşhis için kullanılabilir.
- İdrar ve kan tahlili
- PET (pozitron emisyon tomografisi)
- Röntgen
- Bilgisayarlı Tomografi(BT)
- MRI
Kötü Huylu Tümörlerle İyi Huylu Tümörlerin Farkı
Tümör denince her ne kadar endişe verici olsa da iyi huylu tümörler çoğunlukla tedavi gerektirmeyen yapılardır. Yavaş büyür, çevre dokuya yayılmaz, metastaz yapmaz, çıkarılması halinde yeniden oluşmaz ve çoğunlukla tedavi gerektirmez. Maalesef kötü huylu tümörler çok daha agresif seyreder. Hızla büyüyüp çevre dokuya yayılırlar, metastaz yaparlar, tedavi edilse dahi yeniden oluşma riski yüksektir. Muhakkak tedavi edilmesi gereklidir. Aksi halde ölümle sonuçlanma olasılığı artar.
Kötü Huylu Tümörlerin Tedavisi
Kötü huylu tümörlerin tedavisi için: cerrahi, kemoterapi, immünoterapi, radyoterapi, semptomatik tedavi yöntemlerine başvurulur.
Cerrahi
Cerrahi işlemler kötü huylu tümörler için çoğunlukla en sık tercih edilen yöntemdir. Cerrahi genellikle tümörün bir bölgede sınırlı olduğu, yayılım göstermediği durumlarda tercih edilir. Hekim, anestezi altındaki hastadan tümörü çıkarır. Çevre dokuda tümörlü doku kalabileceği için çoğu cerrahi işlemde temiz / normal dokudan da bir parça alınır. Bununla beraber yakınındaki lenf nodunda tümörlü hücre olması durumunda lenf düğümü de çıkartılabilir.
Kemoterapi
Kemoterapi tedavisinde tümörün tipi ve evresi büyük önem taşımaktadır. Kemoterapi; tümörün büyümesini yavaşlatmak, tümörün yayılımını önlemek, ameliyat öncesi tümör boyutunu küçültmek, vücudun farklı bölgelerinde bulunabilecek tümörün tedavisi için kullanılır. Bulantı, kusma, kilo kaybı, saçların ve vücuttaki bütün tüylerin dökülmesi gibi yan etkileri bulunmaktadır.
İmminoterapi
İmmünoterapide asıl amaç hastanın bağışıklık sisteminin güçlendirilerek devreye sokulmasıdır. Hastanın bağışıklık sistemi tümörün oluşumunu önlemek için ve tedavisini sağlamak için büyük önem taşır.
Radyoterapi
Radyoterapi oluşan anormal dokuları yok etmek için kullanılır. Tümörlü dokunun küçültülmesi ve yok edilmesi için etkili bir yöntemdir. Sağlıklı dokulara da zarar verir. Bu dokuların kendini yenileyebilmesine izin verebilmek için bazı günler ara verilir.
Semptomatik Tedavi
Bazı kötü huylu tümörler tedavi edilemez. Bu durumda hastanın şikayetleri doğrultusunda tedavi uygulanır. Aynı zamanda tümörün yayılımını önlemek, büyümesini durdurmak için de tedavi uygulanabilmektedir.
Kötü Huylu Tümör Oluşumundan Kendimi Nasıl Korurum?
Beslenmenize dikkat edin, gerekliyse kilo verin. Sigara ve alkol tüketiminden kaçının. Çok fazla radyasyona maruz kalmayın. HPV gibi cinsel yolla bulaşan virüslere karşı korumasız cinsel ilişkiye girmeyin. HPV aşısı olun. Bu faktörlere dikkat etmeniz halinde kötü huylu tümör oluşum riskini en aza indirmiş olacaksınız.
Fucicort krem yazımızın dikkatinizi çekeceğini düşünüyoruz.
Kötü Huylu Tümörlerde Tedavi Kesin Çözüm mü?
Kötü huylu tümörlerde tedavi her ne kadar büyük başarılar elde etse de tekrar oluşma olasılığı bulunmaktadır.
Kötü Huylu Tümör ile Kanser Aynı mı?
İyi huylu tümörler kanser değildir lakin kötü huylu tümörler kanser olarak da bilinir. Yani her kanser kötü huylu tümörken her tümör kanser değildir.
Kötü Huylu Tümör Büyür mü?
Evet, büyüyebilir. Kemoterapi veya radyoterapi ile tümörün büyümesi durdurulabilir hatta küçülmesi sağlanabilir.
Kötü Huylu Tümör Alınır mı ?
Evet, tedavide ilk basamak genellikle cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Maalesef cerrahi yolla tümörün çıkarılması özellikle vücuda yayılmış kanserlerde uygun olamamaktadır.
Kötü Huylu Tümör Tekrarlar mı?
Evet, cerrahi olarak çıkarılsa bile tekrarlama riski vardır. Cerrahi dışı yöntemlerde bu risk daha yüksektir.
Kaynak: Cleveland Klinik
