PDA (Patent Duktus Arteriozus), doğum sonrası dönemde ortaya çıkan bir doğumsal kalp rahatsızlığıdır. Kalpten çıkan iki büyük atardamar arasında yer alan bir damarın doğumdan sonra kapanmaması durumudur.
Normalde doğumdan kısa süre sonra kapanması gereken bu bağlantı açık kaldığında, kalp ve akciğerlerde dolaşım bozuklukları görülebilir. Açıklığın boyutuna göre durum hafif seyredebilir ya da tedavi gerektirebilir. PDA nedir detaylarıyla açıkladık…
PDA Nedir?
PDA, tıbbi adıyla Patent Ductus Arteriosus, Kapanmamış Kalp Damarı olarak isimlendirilen bir kalp rahatsızlığıdır. Patent Duktus Arteriozus, doğumdan sonra kapanması gereken duktus arteriozus adlı damar bağlantısının açık kalması anlamına gelir.
Anne karnında bebeklerin akciğerleri, hava olmadığı için işlevini yerine getiremez. Bunun sonucunda oksijen ihtiyacını karşılayamaz ve bu ihtiyaç annenin vücudundan karşılanır.
Kan dolaşım sistemi; bebekler anne karnındayken farklı, doğumdan sonra farklıdır. Bu da iki büyük damarın arasındaki ufak bağlantı sayesinde olur.
Bebek doğduğunda ve ilk kez nefes aldığında akciğerler devreye girer, böylece bu bağlantı birkaç gün içinde kendiliğinden kapanır.
Ancak bazı bebeklerde, özellikle erken doğanlarda, bu damar doğal olarak kapanmaz. Bu durumda akciğerlere normalden fazla kan akışı olur ve kalp ile akciğer fonksiyonlarında anormallikler meydana gelebilir.
Patent Duktus Arteriozus Açık Kalırsa Neler Olur?
PDA küçük ve büyük olmak üzere ikiye ayrılabilir. Bu sınıflandırma kalan açık damarın büyüklüğüne göre yapılır.
Küçük açıklıklarda: Genellikle belirti görülmez. Rutin muayenelerde kalpte “üfürüm” sesi duyulabilir.
Büyük açıklıklarda:
- Nefes darlığı
- Hızlı nefes alıp verme
- Beslenme sırasında çabuk yorulma
- Büyüme geriliği
- Taşikardi (kalp çarpıntısı)
- Ağlama sırasında morarma gibi belirtiler görülebilir.
Bu belirtiler genellikle doğumdan sonraki ilk haftalar içinde ortaya çıkar. Ancak belirtiler her bebekte farklı seyredebileceği için kesin tanı yalnızca bir çocuk kardiyoloğu tarafından konulabilir.
PDA Nedenleri ve Teşhisi
PDA’nın net bir sebebi yoktur. Yalnızca bazı durumlar bu sorunun oluşma ihtimalini artırabilir.
Özellikle erken doğumda PDA riski daha yüksektir. Bunun yanı sıra genetik faktörler, hamilelik sırasında geçirilen hastalıklar da etkili olabilir.
Teşhiş için de uzman bir doktor kalp atışını dinlemelidir. Bunun sonucunda kalpteki problemden şüphelenilir. Ekokardiyografi ile de bebeğin kalbi dikkatlice incelenir ve bunun sonucunda teşhis konulur.
Damardaki açıklık küçükse ve herhangi bir probleme sebep olmuyorsa tedavi gerektirmeyebilir. Ancak düzenli doktor kontrolleri gereklidir. Tedavi gerektirdiğindeyse bazı ilaçlar kullanılabilir.
Kateter yöntemi de PDA için sık kullanılır. Bebeğin kalbine damar yoluyla girilir ve açık kalan yere bir tıkaç yerleştirilir. Bunun sonucunda damar kapatılır.
Damar yoluyla yapılan bu işlemde herhangi bir kesi olmaz. Kateterin uygun olmadığı durumlardaysa ameliyat tercih edilebilir.
PDA Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi yöntemi, açıklığın büyüklüğüne ve bebeğin genel sağlık durumuna göre değişir:
- Küçük açıklıklarda:
- Tedaviye gerek olmayabilir, ancak düzenli doktor kontrolleri önemlidir.
- İlaç tedavisi:
- Bazı durumlarda damar kapanmasını sağlayan ilaçlar kullanılabilir.
- Kateter yöntemi:
- Damar yoluyla kalbe ulaşılarak açıklığa özel bir tıkaç (cihaz) yerleştirilir.
- Kesi yapılmadığı için iyileşme süresi kısadır.
- Cerrahi (ameliyat):
- Kateter yönteminin uygun olmadığı ya da açıklığın çok büyük olduğu durumlarda tercih edilir.
PDA Ameliyatı Kaç Saat Sürer? Riskli Mi?
PDA görülen bebeklerde açıklık çok büyükse veya bebeğin başka kalp rahatsızlıkları da varsa ameliyat gerekebilir. Ameliyat gerektiren durumlarda, açık kalan damar cerrahi olarak kapatılır.
PDA ameliyatı risk derecesi bu durumu yaşayan ebeveynlerin merak ettiği konulardan biridir. Risk hastanın durumuna, PDA’nın büyüklüğüne ve ameliyat sürecine göre değişiklik gösterebilir.
Küçük kesiklerle yapılan ameliyatlarla işlem birkaç saat içerisinde bitirilebilir. Açık ameliyatlarda ise süreç daha farklı olabilir.
Her durumda, en doğru değerlendirme ve tedavi planı için uzman bir pediatrik kardiyoloji ve kalp cerrahisi ekibine başvurulmalıdır.
