Sizlere Derin Ven Trombozu hakkında bilmeniz gereken tüm detayları aktaracağım. Yazının ilerleyen kısımlarında bu rahatsızlığın tüm nedenlerini, belirtilerini ve tedavilerini öğreneceksiniz…
Derin Ven Trombozu bacaktaki damarların tıkanması sonucu oluşur. Bu durum kendini ağrı ve şişkinlik ile kendini belli eder. Pıhtı oluşumundan sonra tedaviye başlanırsa 2 haftada tedavi edilmektedir. DVT nedir, yeni tedavi planları nelerdir ve daha fazlasını sizler için araştırdık.
Derin Ven Trombozu Nedir ?
Vücudumuzdaki kirli kanları toplayıp kalbe götüren damarlara Ven denir. Tromboz ise kanın pıhtılaşmasına denmektedir. Derin ven trombozu ise kirli kanı toplayan derin damarlardaki kan pıhtısına denir. Genellikle baldır bölgesindeki damarlarda meydana gelmektedir. DVT olarak kısaltarak kullanılmaktadır.
Derin Ven Trombozu Nedenleri
Derin ven trombozu kanın pıhtılaşması sonrasında görülür. DVT nedenleri kanın pıhtılaşmasını arttıran (pıhtılaşma bozuklukları) ve kanın akışını azaltan durumlar olarak ayırabiliriz. Bu ayrım tedavi planı ve hastalıktan korunmak için oldukça önemlidir.
1-) Pıhtılaşma Bozuklukları (Trombüs )
Damar içinde kanın pıhtılaşmasına trombüs denmektedir. Trombüs damar yaralanmaları sonucunda kan kaybını önlemek amacıyla tıkaç görevi yapmaktadır. Ancak bazı durumlarda yaralanma olmadan pıhtı oluşumu veya yaralanma sonucu gereğinden fazla pıhtı oluşmaktadır. Bu durumun ortaya çıkmasına sebep olan hastalıklar şu şekildedir;
- Hemofili
- Von Willebrand Hastalığı
- Doğuştan Protein C ya da S Eksikliği
- Doğuştan Antitrombin III Eksikliği
- Yaygın damar içi koagülasyon bozukluğu
Bu durumların çoğu genetiktir. Ancak bazı hastalıklara ek olarakta görülebilmektedir. Kanın pıhtılaşmasını arttıran durumlar sadece DVT yapmaz kalp gibi organlarda da pıhtı oluşturur ve acil kalp krizi ve felç gibi olaylara sebep olabilmektedir. Bu yüzden hastalar doktor kontrolünde düzenli bir şekilde ilaçlarını kullanması gerekmektedir.
2-) Hareketsizlik Kaynaklı Sebepler
Hareketsizlik veya uzun süre sabit kalmak damar yapılarında soruna sebep olmaktadır. Bunun sebebi ise aşağıdaki resimde görüldüğü gibi damar yapısının yan taraflarındaki kaslardan kaynaklanmaktadır. Kaslar hareket ettiğimizde kasılarak kanın damar içinde gidişini hızlandırmaktadır. Hareketsizlikte kaslar kasılmadığı için kanın akışı yavaşlar ve bu durumda pıhtı oluşma ihtimalini arttırmaktadır.
Hareketsizlikten en fazla etkilenen damarlar bacaklar ve ayaklardır. Çünkü kan buralarda yer çekimine karşı hareket etmektedir. Yatan hastalarda kollarda görülebilmektedir. Derin ven trombozu yapan hareketsizlik kaynaklı en sık görülen nedenler şunlardır;
- Uzun süre yatmak
- Uzun süre oturmak (6 saat üzerinde oturmak riski arttırmaktadır.)
- Aşırı kilolu kişiler
- 60 yaşından büyük kişiler
DVT’si olan kişilerin yaklaşık %30’u tekrar DVT’ye sahip olacaktır.
Derin Ven Trombozu Belirtileri
Derin ven trombozu olan kişilerde en fazla ağrı şikayeti görülmektedir. Pıhtı oluştuğu yere göre belirti vermektedir. Bazı kişilerde hiç belirti vermeyebilir. Bacaklarda görülen en sık belirtiler şu şekildedir;
- Bacakta veya ayakta şişme
- Etkilenen bölgede şiddetli kramp ağrısı
- Ağrıyan yerin çevresindeki alanlara göre daha sıcak olması
- Bacakta veya ayakta renk değişimi
Bu şikayetler olduğu takdirde sağlık kuruluşunuza başvurmanızı öneririz. Çünkü 2 hafta içinde pıhtı tedaviyle eriyebilmektedir.
Bir ebeveyn veya kardeşinizde DVT varsa risk altındasınız. Her iki ebeveyninize de bulunuyorsa riskiniz çok fazla artmaktadır.
Derin ven trombozu tanısı venöz doppler ultason ile konur. Yukarıda resimde görüldüğü gibi doppler ultrason ile pıhtı görülerek kesin tanı konur. Pıhtı oluştuğunu düşündüren veya tedavide takip amacıyla D dimer testi yapılır.
Derin Ven Trombozu Tedavisi
Derin ven trombozu tedavisi öncelikle pıhtıyı eritmek ve yeni pıhtı oluşmamasına yöneliktir. Bu tedaviler ilaç ve yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmaktadır. Ancak bazı durumlarda cerrahi girişim yapılması gerekmektedir.
İlaç Tedavisi
İlaç tedavisi olarak kan sulandırıcı diye bilinen ilaçlar kullanılmaktadır. Kullanılan ilaçlardan bazıları şu şekildedir;
- Heparin
- Varfarin
- Enoksaparin (Oksapar )
- Rivaroksaban
Genellikle tedavi 2 hafta sürmektedir. Ancak D dimer düzeyine, pıhtının yerine, daha önceden DVT geçirme durumuna göre değişmektedir. Bu durumların varlığında tedavi daha fazla uzayabilmektedir.
Bu ilaçları kullanımında doz ayarlaması çok kritiktir. Fazla kullanıldığında kanamaya sebep olabilir. Bu yüzden düzenli olarak kan testi yaptırılıp İNR (Pıhtılaşma zamanı gösteren test) kontrol edilmelidir. Kanamaya yatkınlık durumunda çok hızlı bir şekilde müdahale edilmesi gerekmektedir.
Xa inhibitörleri olarak bilinen yeni pıhtılaşma önleyici ilaçlar DVT tedavisinde kullanılmaktadır. Bu ilaçlar kullanırken kan testi yaptırmanız gerekmemektedir. Kanamaya çok daha az sebep olduğu için ve doz ayarlaması konusunda rahat olduğu için en iyi seçenektir.
Cerrahi Girişim
Cerrahi girişim denilince ilk akla ameliyat gelmektedir. Ancak teknolojinin ilerlemesi sayesinde damar içi tedavi yöntemleri artmıştır. Damar içi tedavilerde işlem sonrasında kolay taburculuk başta olmak üzere çok sayıda avantajı bulunmaktadır.
İnferior Vena Kava Filtresi derin ven trombozu kaynaklı felç ve pulmoner emboli gibi olayların oluşmasının önüne geçen cerrahi işlemdir. Yukarıda resimde görüldüğü gibi inferior vena cava (Bacakta bulunan büyük damar) içine filtre konur. Bu şekilde pıhtı beyin, kalp ve akciğerler gibi hayati organlara gitmemiş olur. Aşağıda kişilerde kullanılması önerilmektedir.
- Felç geçirmiş kişiler
- Sindirim sisteminde kanaması olan kişiler
- Yüksek tansiyon
- Beyin kanaması
- Beyin ve göz ameliyatlar öncesinde
- Daha önce pıhtı nedeniyle tedavi olmuş kişiler
Ameliyat derin ven trombozu tedavisinde oku hasarı gibi bir bölümün kanlanamaması durumunda acil bir şekilde yapılır. Cerrah tıkalı olan damarı kesip pıhtıyı çıkarıp damarı onarır. Ancak bu işlem sonucu aşağıdaki durumlar oluşabilmektedir.
- Enfeksiyon
- Damarın zarar görmesi
- Aşırı kanama
Yaşam Tarzı Değişimleri
Yaşam tarzı değişimi yaparak pıhtı oluşmamasını sağlamak amaçlanmaktadır. Bu yöntemler derin ven trombozu olan tüm kişilerin uygulaması gereken yöntemlerdir.
- Derin ven trombozu egzersizleri bunlar yukarıda videoda görüldüğü gibi gaz pedalına basma ve parmak ucunda yükselme gibi basit evde otururken veya ofiste çalışırken yapılacak hareketlerdir. Özellikle 2 saatten uzun süre oturan kişilerin mutlaka 15 dakika bu hareketleri yapması gerekmektedir.
- Varis çorapları giymek DVT hastalarının mutlaka yapması gereken bir şeydir. Bacaklarda yer alan damarları dışarıdan sıkarak kanın göllenmesinin önüne geçmektedir. Bu çoraplar özellikle uzun süre ayakta kalma ve seyahat etme sırasında uyguladığı baskı sayesinde oldukça faydalıdır.
- Damar yapınızı korumak için sigara içmeyi bırakmak, düzenli egzersiz yapmak ve ideal kiloda olmanız gerekmektedir.
Kronik pankreatit yazımız dikkatinizi çekeceğini düşünüyoruz.
Derin Ven Trombozu Hakkında Bilinmesi Gereken Bilgiler
Derin ven trombozu hakkında bilinmesi gereken bilgiler kısa kısa aşağıda yer almaktadır. Bu bilgilerin sonunda DVT hastalarının en fazla sordukları sorular yer almaktadır.
- En az 2 saatte bir kalkın ve ayaklarınızı gerin veya dolaşın. Çalışıyorsanız veya bilgisayar başında oyun oynuyorsanız eğer bunu unutmamak için bir zamanlayıcı ayarlayın!
- Uzun süreli uçak seyahatlerinde ayak egzersizlerini mutlaka yapılması gerekmektedir. Ayrıca bu yolculuk sırasında varis çoraplarını giymeniz sağlığınız için oldukça önemlidir.
- Otobüs, tren ve araba gibi diğer ulaşım araçları ile yapılan seyahatlerde 4 veya 5 saat aralıklarla mutlaka mola verilmesi gerekmektedir. 2 saatte bir yapılan egzersizlere ek olarak mola sırasında da mutlaka yürünmesi ve hareket edilmesi gerekmektedir.
Derin Ven Trombozu Öldürür Mü?
Derin ven trombozu pıhtının kopup akciğerleri tıkaması (Pulmoner emboli) sonucunda öldürebilmektedir. Ancak bu olay çok çok nadir gözükmektedir. Gerekli tedaviler ile bu durumdan korunulabilir.
Derin Ven Trombozu Tamamen İyileşir Mi?
Derin ven trombozu pıhtı oluşmasından 2 hafta içerisinde tedaviye başlanıldığı takdirde tamamen iyileşir. Ancak tekrar pıhtı oluşma riski bulunmaktadır.
Kaynak: webMd.com
