Aşil tendonu kopması nadir gözüken bir durumdur. Çoğunlukla profesyonel sporcularda gözükmektedir. Peki aşil tendonu nedir, kopması durumunda tedavisi nasıl yapılır? Hazır olun, tüm soruların cevaplarını detaylı bir şekilde yazımızda cevaplayacağız.
Sakin olun, aşil tendonu güçlü bir bağ olduğu için kolay kolay kopmaz! Ancak kopması durumunda yürümek imkansız hale gelmektedir. Aşil tendonu tanısı, tedavisi ve tedavi yöntemleri gibi bütün ayrıntıları öğrenmek için okumaya devam edin!
Aşil Tendonu Nedir ?
Tendon kasların kemiklere bağlayan esnek olmayan yapılardır. Aşil tendonu yukarıda resimde görüldüğü gibi topuğu bacak kasına bağlar. Vücudun en güçlü tendonudur. Ayak bileğinin aşağı ve yukarı doğru hareket etmesini sağlamaktadır. Ayrıca ayak bileğinin tüm hareketlerinden sorumludur. Aşil adı vücudundaki tek zayıf noktası topuğunun üstü olduğu anlatılan eski Yunan tanrısından almaktadır.
Aşil tendiniti veya fazla gerilme ile tendon üzerinde ufak ufak yaralanmalar görülmektedir. Aşil tendon kopması ise bu yaralanmalar sonucunda tendonun tamamen veya kısmen kopmasıne denmektedir. Genellikle tendonun en az kanlandığı yer olan topuk kemiğinin 6 santimetre üstünden kopmaktadır.
Aşil Tendonu Kopması Nedenleri
Aşil tendonu kopması çok nadir gözükür. Kopmasında aşil tendiniti ve ani hareketleri sorumlu tutulmaktadır. Yapılan çalışmalarda florokinolon grubu antibiyotik kullanımı sonucunda gösterilmiştir. Bu durum haricinde genellikle travma ile gerçekleşmektedir. Kopma genellikle futbol, tenis ve basketbol gibi sporları yapanlarda görülür. Bunun sebebi ise şunlardır;
- Tam ısınmadan spor yapmak
- Aniden hızlanmak
- Ani şekilde durma
- Ani yön değişimleri
- Düşme
Uzun süredir devam eden aşil tendiniti veya aşil tendonunun yıpranması sonucunda hafif yürüme ve koşma sırasında bile kopma gerçekleşebilmektedir. Aşil tendonunun kopmasını kolaylaştıracak şekilde tendona hasar veren diğer durumlar şunlardır;
- Uzun süre topuklu ayakkabı giymek
- Şeker hastalığı
- Metabolik hastalıklar
- Yaşlanma
Aşil Tendonu Kopması Belirtileri

Aşil tendonu kopması belirtilerinin ilki hastanın koptuğu anda pop diye ses geldiğini duydum ve arkadan tekme atıldığını zannetmesidir. Tendonun kopması sonrasında diğer bulgular şu şekildedir;
- Topuğun üstünde ağrı
- Ayağın arkasında şişlik ve morarma
- Topuğun üstünde hassasiyet
- Ayak bileği arkasında boşluk
- Topuğun arkasında sert yapının kaybolması
- Parmak ucunda yükselememe
Aşil Tendonu Kopması Tanısı
Aşil tendonu kopması tanısı genellikle fizik muayene ile konmaktadır. Genellikle spor sırasında veya travma ile olduğu için ve sonrasında görülen bulgular çok tipiktir. Bu yüzden tanı kolaylıkla konmaktadır. Fizik muayenede yukarıda görüldüğü gibi Thompson testi tanıyı desteklemektedir.
Görüntüleme yöntemi tam olmayan yırtıklarda ve yırtığın yerini değerlendirmek için kullanılır. Ultrason ve MR kullanılır. MR ile dokular daha iyi görüldüğü için tedavi planlaması amacıyla da kullanılmaktadır. Örnek MR görüntüsü aşağıda görülmektedir.
Aşil Tendonu Kopması Tedavisi Nasıl Yapılır ?
Aşil tendonu kopması durumunda ilk yapılması gereken şişliği ve ağrıyı azaltacak tedavilerin başlanmasıdır. Bunlar buz veya soğuk uygulama ve NSAİ ilaç grubundan olan Ibuprofen ve napronex kullanmaktır. Bu sırada yırtığın durumu değerlendirilmelidir. Yırtığın değerlendirilmesinde bakılan parametreler şu şekildedir;
- Yırtığın derecesi tam olarak kopmanın gerçekleşmesi durumunda ilk 3-4 haftada alçı ve diğer tedavi yöntemlerine rağmen iyileşme olmadığı takdirde ameliyat düşünülmektedir. Tam olmayan yırtıklarda ise alçı ile sabitleme ve ek medikal tedavi uygulanır.
- Yırtılan bölge tedavi planında önemlidir. Çünkü topuk kemiğinin üstündeki yaklaşık 6 santimetrelik alanın kanlanması oldukça kötüdür. Bu sebeple burası en fazla kopmanın gerçekleştiği yerdir ve iyileşmesi geç olmaktadır.
- Kopmuş alanlar arası uzaklık cerrahi yöntemler için oldukça önemlidir. Genellikle kopmanın ardından uçlar yakın olmaktadır. Zaman ilerledikçe o bölgedeki kasların kullanılmaması sonucunda kopuk parça arasında mesafe açılır. Yakın uçlu kopmalarda yama tarzında birleştirme kullanılmaktadır.
- Kopan kısmın ucu saçaklı ise ameliyat yapılmadan tedavi denenmektedir. Zaman ilerledikçe saçaklı yapı kaybolmakta ve küçülmektedir.
Cerrahi Dışı Tedaviler
Cerrahi dışı tedavilerde en başta her yaralanmada ortak olarak yapılması gereken şişliği engellemek ve dinlendirmektir. Bu sebeple yapılması gerekenler şu şekildedir;
- Koltuk değnekleri kullanılmalı
- Sıkıca sarılmalı
- Buz veya soğuk uygulanmalı ( 20 dakika her 2-3 saatte)
- Otururken veya yatarken ayağı yukarıya kaldırmalı
Bunlara ek olarak etken maddesi İbuprofen ve naproksan olan ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçların kanama ve mide ülseri yan etkileri olduğu için dikkatli kullanılmalıdır. 10 günden uzun süre kullanılması durumunda yan etkilerinin arttığı akıldan çıkarılmamalıdır. Olumsuz bir etki ile karşılaşıldığı takdirde vakit kaybetmeden doktorunuza bilgi vermeniz gerekmektedir.
Aşil tendonu kopması sonrasında ilk 48 saat içinde ayağı yukarıda resimde görüldüğü pozisyonda alçıya alınabilir. Alçıya alındıktan sonra düzenli olarak gözlemlenir. 4 veya 5 hafta sonunda iyileşme yönünde ilerleme görülmesi gerekmektedir. Eğer bu süre zarfında iyileşme olmaz ise cerrahi tedavi düşünülür.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi genellikle yukarıda anlatılan diğer tedavi yöntemlerinden sonra uygulanmaktadır. Ancak profesyonel sporcularda hızlı bir şekilde iyileşmesi için direk cerrahi girişimler yapılabilmektedir. Cerrahi girişimlerde kendi içerisinde farklılıklara ayrılmaktadır.
Cerrahi işlem topuk kemiğinin üstünden ufak bir kesi ile açılıp yama yapılacağı gibi büyük bir kesi ile dayanıklılık sağlamak amacıyla madde konularak da yapılabilmektedir. Hangi yöntemin yapılacağına şunlar göz önünde bulundurularak karar verilir;
- Kişinin yaşı
- Kopmanın ardından geçen süre,
- Aşil tendonu yırtığının durumu (Yukarıda detaylı şekilde anlatılmıştır)
- Kişinin mesleği (Profesyonel sporcularda veya fiziksel çalışanlar)
Fizik Tedavi
Fizik tedavi gerek ameliyat öncesi cerrahi olmayan tedavilerle birlikte gerekse de cerrahi sonrası yapılmaktadır. Ancak her iki durumda da iyileşme ve tekrardan eski gücüne dönme konusunda oldukça faydalıdır. Kişinin durumuna göre doktorunuzun verdiği hareketleri aksatmadan yapmanız gerekmektedir. Yukarıda videoda örnek hareketler bulunmaktadır. Yapılması gereken fizik tedavi hareketleri şunlardır;
- Hareket aralığı egzersizleri
- Esneklik egzersizleri
- Ayak bileği güçlendirme egzersizleri
- Denge ve pozisyon hissi arttırıcı egzersizler
Aşil Tendonu Kopan Yürüyebilir Mi?
Aşil tendonu tamamen kopmuş biri yürüyemez. Ancak tam kopma gerçekleşmemiş ise ağrılı bir şekilde yürüyebilmektedir. Bu kişilerin kendilerini zorlamadan biran önce tedaviye başlamaları gerekmektedir.
Aşil Tendonu Sakatlığı Ne Kadar Sürer ?
Aşil tendon sakatlığı genellikle 6 hafta sürmektedir. Ancak profesyonel sporcuların eski haline dönmesi en az 3 ay sürmektedir. Bu süreler yırtığın durumuna göre uzayabilmektedir.
Aşil Tendonu Kopması Kendi Kendine İyileşir Mi?
Aşil tendonu kopması kendi kendine iyileşmez. Ancak fizik tedavi egzersizleri ile birlikte dinlenme sonucunda cerrahi işlem gerektirmeden iyileşmektedir.
Derin Ven Trombozu yazımızı okuyabilirsiniz.
Kaynak: webMd
Cevap Yazın