Mikroskopik polianjitis, vücuttaki damarların inflamasyonu (vaskülit) sonucu gelişen oldukça nadir bir hastalıktır. Etkilediği damarlar nedeniyle belirtileri tüm vücuda yayılmıştır. Bu hastalığın tanısı hastanın hikayesi (anamnez) ve etkilenen dokulardan alınan parçalarla(biyopsi) konulur. Doktor tanıyı koyduktan sonra bağışıklık sistemini baskılayacak ilaçlarla tedaviye başlanır.
Mikroskopik polianjitis belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir hakkında bilmeniz gereken tüm bilgileri sizler için derledik keyifli okumalar.
Mikroskopik Polianjitis Nedir ?
Mikroskopik polianjitis vücudun küçük damarlarını tutan sistemik bir hastalıktır. Etkilediği damarlar arasında böbreğin görevini yerine getirmesini sağlayan damarlarla beraber akciğeri, gözleri ve sinir sistemini etkileyebilir.
Oldukça nadir bir hastalık olduğu için sıklıkla granülomatoz polianjit (Wegener Granülomatozu) ile karıştırılabilir. Yazımızın ilerleyen kısımlarında bu iki durumun farklarını da ele alacağız.
Mikroskopik Polianjitis Neden Oluşur ?
Mikroskopik polianjitisin nedenini tam olarak belirlenememekle beraber bilim insanları belirli genlerin çevresel etkilerle değişerek bağışıklık sistemini etkilediği düşünülüyor. Bu nedenle vücuttaki savunma hücreleri kendi dokularına saldırması sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Mikroskopik Polianjitis Belirtileri Nelerdir ?
Mikroskopik polianjitis belirtilerini tuttuğu organlar üzerinden gösterir. Tuttuğu organlar arasında böbrek, akciğer, gözler ve sinir sistemi bulunur. Tüm vücuda yayıldığı için yorgunluk, kansızlık, kilo kaybı ve iştahsızlık görülebilir. Tuttuğu sistemlere bağlı olarak bu hastalığın belirtileri şu şekilde sıralanabilir :
- Bacakta şişme
- Vücutta kırmızı noktalar, döküntüler
- Parmaklarda karıncalanma ve uyuşma hissi
- Eklem ve kas ağrıları
- Öksürme
- Nefes darlığı, akciğerin tam dolmaması hissi
- Göz ağrısı, görme kaybı
Mikroskopik Polianjit Tanısı Nasıl Konulur ?
Mikroskopik polianjit tanısı hastanın hikayesi ve belirtileri (anamnez) ile doktorun şüphelenerek gerekli tetkikleri istemesiyle başlar. Tanıda granülomatoz polianjit de düşünülebileceği için etkilenen dokudan parça alınması (biyopsi) gerekebilir. Doktor kesin tanıya gidebilmek için şu tetkikleri isteyebilir:
- Tam kan sayımı
- Kan biyokimyası
- Kan testinde antinötrofil sitoplazmik antikor (ANCA) gösterilmesi
- Akciğer görüntülemesi için göğüs xray(radyografi)
- İdrar tetkikleri ile böbrek hasarı belirlenebilir.
- Etkilenen bölgeden parça alınması(biyopsi)
Bu hastalığın granülomatoz polianjit ile tanısal farkını ortaya koyan tetkik biyopsidir. Alınan doku örneğinde granülom dokuları bulunmuyorsa bu hastalığın kesini tanısı konulabilir.
Mikroskopik Polianjitis Tedavisi Nedir ?
Mikroskopik polianjitis tedavisi, tanısı konulduktan sonra doktor tarafından belirlenen bağışıklık sistemini bastıran ilaçlarla yapılır. Kesin şekilde sonuçlanan bir tedavisi yoktur. Doktor takibinde ilaç kullanımıyla hastalığın belirtilerinin ağırlaşmasının önüne geçilmeye çalışılır. Genel olarak kullanılan ilaçlar şu şekilde sıralanabilir :
| Başlangıç Tedavisi | Devam Tedavisi |
| Kortikosteroidler | Düşük doz kortikosteroid |
| Siklofosfamid | Metotreksat |
| Metotreksat | Azatiyopürin |
| Rituximab | Rituximab |
Tanı sonrasında ilk olarak başlangıç tedavisi uygulanır. 3 ile 6 ay arasında kullanılan bu ilaçlar sonrasında doktor gözetiminde devam tedavisine geçilir. Doktorun gerek gördüğü ölçüde bu tedavilerle hastalığın belirtilerinin tekrar ortaya çıkması engellenir.
Bu ilaçlar kullanılırken vücudun bağışıklığı düşeceği için hastalanmaya daha açık hale gelinir. Bu süreçte doktor takibi yapılması ve gerekli aşıların olunması önerilir.
Mikroskopik Polianjit İle Yaşamak
Mikroskopik polianjitle yaşamak doktor kontrolünde alışılabilecek bir süreçtir. Bu hastalık bir kanser değildir ve kişiden kişiye bulaşmaz. Doktorun önerdiği tedavilerle devam edilirse hastalığın ilerleyişi önemli ölçüde azalacak ve belirtilerin ortaya çıkma sıklığında önemli ölçüde azalma meydana gelecektir.
Bu süreçte doktorun yakın takibi çok önemlidir. Hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçlar nedeniyle ortaya çıkabilecek, yüksek kan şekeri, kas zayıflıkları, yüksek tansiyon vb. durumlar doktorun aklında bulunmalıdır. Ayrıca bu ilaçlar bağışıklık sistemini baskıladığı için vücut hastalanmaya eğilimli hale gelir.
Bu Hastalığın İlerleyişi
Etkilediği organlar arasında bulunan böbrekte bıraktığı hasarlar sonucunda böbrek yetmezliği gelişebilir. Eğer tedavi edilmezse çeşitli organlarda kalıcı hasarlar bırakabilir ve bir kaç yıl içerisinde belirtilerle beraber hastalık tekrardan ortaya çıkabilir. Ancak tedavi edilirse hastalık uzun süre boyunca belirti vermeksizin sessiz şekilde devam edebilir.
Bu Durumdaki Kişilere Tavsiyeler
Bu hastalıktan muzdarip kişiler yoğun ağrılar nedeniyle hareketsiz bir yaşama yönelebilir. Ayrıca ilaçların yan etkilerinin azaltılması ve hastalığın kontrol altında tutulması için aşağıdaki tavsiyelere uyulması oldukça kıymetlidir.
- Düzenli egzersiz yapılması
- İştahsızlığa rağmen dengeli ve düzenli beslenme
- Kronik bir hastalık olması ve tedavide kullanılan ilaçların yan etkileri nedeniyle psikolojik destek alınması
- İlaçların doktorun önerisi ve takibi ile kullanılması önerilir.
Goodpasture Sendromu yazımız dikkatinizi çekebilir.
Mikroskopik polianjit hastalığında hangi kan değerleri yükselir ?
Bu hastalığın tanısında kullanılan kan değerlerinde özellikle inflamasyon göstergeleri olan eritrosit sedimentasyon hızı (ESR ) ve C – reaktif protein (CRP) yükselir.
Bu belirtiler bende var nereye gitmeliyim ?
En yakın hastanedeki romatoloji polikliniğine başvurulabilir. Doktorunuz gerekli testleri isteyerek ayrıcı tanıya gidilebilir.
Bu hastalık ne sıklıkta görülür ?
Bu hastalık bir milyon kişi içerisinde yirmi kişide görülebilir. Sıklıkla kadınlarda ortaya çıkar.
KAYNAK: cedars-sinai
